Kjøttbullar, Zweedse gehaktballetjes

Jaaaa het is tijd voor een klassiek Scandinavisch recept vandaag, een recept waar ik al lang naar uit keek om zelf te maken, en wat ik heel leuk vind om met jullie te delen. Vandaag geef ik jullie de enige echte Ikea gehaktballetjes oftewel kjøttbullar! Hoera! (spreek uit: sjutbullar) Die kun je niet alleen in Zweden eten, deze gehaktballetjes zijn ook in Noorwegen heel populair.

Moet ik nog uitleggen hoe deze rakkers smaken? Vast niet toch, er zijn toch zeker geen mensen op aarde die ze nog nooit gegeten hebben? Nee dat kan niet. Wat eet je anders als je daar bent?
Mocht je ze nooit gegeten hebben; ga naar Ikea en ga ze eten.
Of maak deze en ga ze eten, nog beter.
Want vergeet niet, de balletjes van Ikea zijn natuurlijk wel een fastfood benadering van de originele. Ik geef jullie hier de originele, en die zullen iets anders smaken. Lekkerder, dat spreekt voor zich.

De kjøtbullar badderen in een heerlijke romige saus, en zijn super lekker met gekookte aardappels en rode kool met appel, met rijst en komkommersalade of zelfs in een flatbread gerold. Maar het allerlekkerste is natuurlijk met frietjes en cranberrysaus. En een vlaggetje erin.

Het maken van deze gehaktballetjes is niet moeilijk, en kost niet super veel tijd. Terwijl de boel gaar staat te worden kun je de rest van het eten bereiden. Of naar de snackbar rennen voor friet ;)

Oja, als je het echt goed wilt doen moet je er niet cranberry- maar vossenbessensaus bij serveren. Dit kun je bij Ikea kopen. En als je er dan toch bent, koop dan gelijk zo'n lekkere chocoladetaart.

Kjøttbullar
300 gr rundergehakt
300 gr gemengd gehakt
2 beschuiten
1 ui
1 ei
50 ml melk
1/4 tl piment (of gemalen kruidnagel)
1/2 gemalen nootmuskaat
1/2 tl gemberpoeder, of gesnipperde verse gemberwortel
1 kippenbouillionblokje
1,5 tl zout
peper

Saus
80 gr boter
25 gr bloem
2-3 eetlepels rode wijn of rode port (kun je weglaten als je het niet in huis hebt)
60 ml creme fraiche of zure room

Braadpan met dikke bodem
Steelpannetje
Garde

Maal het beschuit fijn in een keukenmachine of verkruimel het met je handen heel fijn.
Snijdt de ui doormidden en snipper de ene helft zo fijn als je kunt, en dan nog wat fijner. Het moeten echt ieniemienie snippertjes worden. Laat de andere helft van de ui intact, maar pel het schilletje er wel af.

Doe de twee soorten gehakt in een kom en kneed het ei erdoor. Maak een kuiltje in de gehakt, strooi de beschuitkruimels erin en giet de melk erop. Laat dit even staan om zacht te worden terwijl je de kruiden pakt. Strooi de nootmuskaat, piment en gember op het gehakt en voeg het zout en een flinke snuf peper toe. Doe de ui bij de gehakt. Zet de braadpan op laag vuur.

Kneed de gehakt tot alles gemengd is en draai er dan balletjes ter grote van een pingpongbal van. Rol ze met vochtige handen tot mooi gladde balletjes. Breng een ketel water aan de kook.

Doe een paar eetlepels boter en een scheutje olie in de braadpan en doe een stel gehaktballetjes in de pan. Braad ze rondom mooi bruin en leg ze op een bord. Ga zo verder met de rest van de balletjes.
De reden dat je niet alle balletjes in een keer doet is dat ze dan niet mooi bruin worden en aan elkaar gaan plakken.

Doe als de laatste balletjes mooi bruin zijn de rest van de balletjes weer in de pan en verkruimel het bouillionblokje erboven. Giet het kokende water in de pan tot de balletjes half onder staan. Doe de halve ui in het water, leg het deksel op de pan en zet het vuur vrij laag. Laat 20 minuten zachtjes pruttelen tot ze gaar zijn en draai het vuur uit.

Nu is het tijd om de saus te gaan maken. Schep de gehaktballetjes weer uit de pan op het bord en gooi de ui weg. Smelt de boter in het steelpannetje en doe de bloem er in een keer bij. Roer met de garde tot een glad papje en laat 2 minuten zachtjes doorkoken om de bloem gaar te maken.
Schep nu lepel voor lepel de bouillion uit de braadpan in het steelpannetje. Roer na elke lepel eerst voorzichtig, en dan goed stevig om klontjes te voorkomen. Als het vocht opgenomen is doe je de volgende schep vocht erbij. Ga door tot al het vocht op is en je een mooie, gladde saus hebt. Als je nu nog een dikke prut hebt doe je er elke keer een scheutje water bij.

Het kan zijn dat je saus een beetje vlokkerig is en het vet boven komt drijven. Je hebt een eiwit nodig om het vet met het water te binden, de zure room zorgt daar straks voor dus het komt helemaal goed. Ga net zo lang door met roeren en vocht toevoegen tot je een redelijk dikke maar wel gietbare saus hebt.
Voeg dan de wijn of port en de room toe. Roer tot een mooie gladde saus. Proef er je er nog wat peper, zout, wijn of room aan toe wilt voegen.

Doe de gehaktballetjes weer terug in de pan en giet de saus erover heen, of serveer deze apart.

Je kunt de balletjes nu direct opeten, of bewaren voor later. Zet ze dan op het moment dat je wilt eten op zacht vuur en laat ze warm worden in de saus. Als je de saus apart hebt gehouden voeg je een scheutje water aan de balletjes toe om te voorkomen dat ze niet aan de pan gaan vastbakken.


Eet smakelijk!